Kerngedachte uitgelicht
Alle levende zijn opgebouwd uit cellen, van het eencellige pantoffeldiertje tot de sequoia of de potvis.
Deze cellen gaan samenwerken in weefsels (bv. spierweefsel) die op hun beurt samen met andere weefsels organen gaan vormen (bv. de maag). Verschillende organen samen vormen dan stelsels zoals het spijsverteringsstelsel of ademhalingsstelsel die op hun beurt vanzelfsprekend ook weer samenwerken.
Vanzelfsprekend zijn ook deze cellen opgebouwd uit deeltjes, waarover je meer kan lezen in een andere kerngedachte.
Wat toont onderzoek
Timss
Andere onderzoeken
Vaststelling
Analyse
- 1.8. De leerlingen kunnen de functie van belangrijke organen die betrokken zijn bij ademhaling, spijsvertering en bloedsomloop in het menselijk lichaam verwoorden op een eenvoudige wijze;
- 1.9. De leerlingen kunnen de functie van de zintuigen, het skelet en de spieren op een eenvoudige wijze verwoorden;
1.19. De leerlingen beseffen dat het nemen van voorzorgen de kans op ziekten en ongevallen vermindert;
Bij techniek zijn er doelen die te maken hebben met het begrijpen, hanteren en duiden waaraan kan gewerkt worden. O.a. aan deze doelen kan men werken.
- 2.6. De leerlingen kunnen illustreren hoe technische systemen onder meer gebaseerd zijn op kennis over eigenschappen van materialen of over natuurlijke verschijnselen;
- 2.10. De leerlingen kunnen bepalen aan welke vereisten het technisch systeem dat ze willen gebruiken of realiseren, moet voldoen;
- 2.16.De leerlingen zijn bereid hygiënisch, nauwkeurig, veilig en zorgzaam te werken.
- 2.17. De leerlingen kunnen illustreren dat techniek en samenleving elkaar beïnvloeden;
- 2.18. De leerlingen kunnen aan de hand van voorbeelden uit verschillende toepassingsgebieden van techniek illustreren dat technische systemen nuttig, gevaarlijk en/of schadelijk kunnen zijn voor henzelf, voor anderen of voor natuur en milieu.
ID: block_6141cceb9e3c2
Misconcepties
Mogelijke lesonderwerpen
Over cellen spreken we slechts heel af en toe in de lagere school maar toch meer dan je zou denken. We vinden noch in de eindtermen, noch in de leerplandoelen de term cel terug. Waar komen ze dan aan bod?
In een thema rond biochemie rond voedingsmiddelentechnologie komen we heel wat eencelligen tegen.
- Gisten: eencellige schimmels die we gebruiken om brood, bier, chocolade en koffie te maken. => Onderzoek doen naar het rijzen van brood (en dus het leven van de gisten).
- (Goede) bacteriën: eencelligen die die we gebruiken om azijn, yoghurt, kaas, worst, salami,… te maken. => Onderzoek doen naar het maken van yoghurt (en dus het leven van de melkzuurbacteriën), het maken van azijn (en dus het leven van azijnzuurbacteriën)
- (Slechte) bacteriën: eencelligen die zorgen voor voedselbederf. steriliseren, pasteuriseren, koelen, diepvriezen, vriesdrogen of pekelen. Allemaal technieken om voedselbederf tegen te gaan die we kunnen bestuderen.
ID: block_6208c5d9e7f59
In lessen over het menselijk lichaam komen we af en toe cellen tegen.
- In bloed: rode bloedlichaampjes, witte bloedcellen
- (Eventueel) in organen: spiercellen, huidcellen, vetcellen
- Bij de voortplanting hebben we het over eicellen en zaadcellen
ID: block_6208c621e7f5a
Wanneer we het hebben over ziek worden en hoe dit te voorkomen, hebben we een combinatie van de eerste twee lesonderwerpen.
- Bacteriën: kunnen ons ziek maken, voorzorgsmaatregelen.
- Ons afweersysteem: witte bloedcellen vallen de indringers aan.
ID: block_6208c67fe7f5b
ID: block_61433980929e9
- Boersma, K., Graft, van M. & Knippels, M.C. (2009) Concepten van kinderen over natuurwetenschappelijke thema’s. Enschede, SLO.
- Boulez, S., Hulsen, K., Mennes F. & Pools, K. De basis, wetenschappen en techniek voor de basisschool. Acco.
- Allen, M. (2010). Misconceptions in Primary Science, Open University Press.
- De Lange J., De Poorter J., Strubbe K., Van Landeghem J. (2018). Great Ideas Big Science. Geraadpleegd op 8 februari 2022 van https://bigideasgreatscience.wordpress.com/
ID: block_614339b1929ea
Raadsel
Welke steltloper kan het diepst op zoek naar wormen in de bodem?
- Wulp
- Tureluur
- Kievit